Περί ευγνωμοσύνης



Καιρό τώρα κλωθωγυρνάει στο μυαλό μου μία λέξη σαν τη σκιά της πεταλούδας. Ευγνωμοσύνη...
Τα συστατικά της στοιχεία, το ευ το καλό και η γνώμη- η πεποίθηση, η πίστη- είναι οι φορείς του νοήματός της και οι άνθρωποι οι πομποί και οι δέκτες της. Ο άνθρωπος που δεν τη νιώθει είναι στείρος πνευματικά και ηθικά, είναι άνθρωπος δυστυχής. Εκείνος που την κατέχει όμως, πέρα από την πληρότητα που νιώθει ο ίδιος, αισθάνεται την ανάγκη να τη μεταγγίσει, να την αναδείξει ως αξία και πάνω απ` όλα να την εκφράσει σε κείνα τα πράγματα που τον κάνουν να την αισθάνεται: στη φύση, στους ανθρώπους, στη ζωή την ίδια. 
Παραφράζοντας τον Εγγονόπουλο, θα μπορούσα να πω πως ίσως "τούτη η εποχή δεν είναι εποχή για ευγνωμοσύνη και άλλα παρόμοια". Αυτό που ζούμε αυτή την εποχή στην Ελλάδα τείνει να μας κάνει να αισθανόμαστε μηδενιστές και απαισιόδοξοι, καχύποπτοι και νευρικοί, καθώς οι θεσμοί καταρρέουν και οι αξίες τίθενται υπό αμφισβήτηση. Πόσα και ποια άλλα πράγματα θα μπορούσαν όμως να μας κινητοποιήσουν;
Ο στόχος μου δεν είναι να κάνω "κήρυγμα από άμβωνος' ούτε να γίνω ακαδημαϊκή, πάνω σε ένα θέμα που αφορά στο πιο ζωτικό κομμάτι του ανθρώπου, στην κοινωνικότητά του και την ανάγκη να την περιχαρακώνει και να την πραγματώνει, αλλά τελικά να την εκφράσω. 
Προ λίγου καιρού μου τέθηκε η εξής ερώτηση σε ένα σεμινάριο που παρακολούθησα; "Ποιοι άνθρωποι σε στηρίζουν στη ζωή σου;". Ανάμεσα σε τόσες άλλες που θα μπορούσα να έχω επιλέξει, γιατί αυτό έγινε με μια διαδικασία τυχαίας επιλογής, το χέρι μου έπεσε πάνω σ` αυτήν και κάπως το θεώρησα 'σημαδιακό', γιατί αυτό συνέβη σε μια στιγμή που ένιωθα την ανάγκη να δώσω την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, πρώτα απ` όλα στον εαυτό μου, φυσικά...
'Όλοι', απάντησα. 
Η συντονίστρια μάλλον εξεπλάγη από την απάντηση... 
"Αλήθεια λες;" με ρώτησε. 
Έλεγα την αλήθεια, πέρα από κάθε αμφιβολία. Νιώθω ότι οι άνθρωποι γύρω μου είναι σαν λιθάρια- άλλοτε μεγαλύτερα, άλλοτε μικρότερα- που χτίζουν το οικοδόμημα που είμαι, Βέβαια, δεν μου διαφεύγει ότι εγώ είμαι ο θεμέλιος λίθος του εαυτού μου, αλλά τι πέτρα θα ήμουν, αν δεν είχα όλες τις άλλες γύρω μου να μου δίνουν σχήμα και λόγο ύπαρξης... 
Αισθάνθηκα τότε, όπως αισθάνομαι και τώρα, ένα κύμα ευγνωμοσύνης να με παρασέρνει, αισθάνθηκα συγκίνηση και απεριόριστη αγάπη για όλα εκείνα που βρίσκονται γύρω μου και με συναποτελούν: την οικογένειά μου, τους φίλους μου, τη μουσική, τους μαθητές μου, τους εργοδότες μου, το αγαπημένο μου βουνό, την ομάδα εθελοντών που ανήκω, τα σκυλιά μου, τα μέρη και οι καταστάσεις που αγάπησα, το παρελθόν και το παρόν μου. 
Με ρώτησαν τότε τι είναι αυτό που θεωρώ ότι κάνω και έχω όλη αυτή την αποδοχή και την υποστήριξη. Είπα- και πιστεύω να είναι αλήθεια, αλλά αυτό μόνο αυτοί που είναι γύρω μου μπορούν να μου το βεβαιώσουν- ότι απλώς είμαι ο εαυτός μου, λέω τη δική μου απλή αλήθεια, ότι είμαι καλοπροαίρετη με τους ανθρώπους και τους αποδέχομαι, όπως θέλω να με αποδέχονται κι εκείνοι. Προσφέρω ό, τι μπορώ, χωρίς να περιμένω ανταλλάγματα, και δέχομαι ό, τι ο καθένας μπορεί να μου προσφέρει. 
Δεν φοβάμαι να κάνω αυτοκριτική και να αναγνωρίσω τα λάθη μου κοιτώντας τα κατάματα. Δεν τα φοβάμαι τα λάθη, τα αγαπώ γιατί με τρέφουν, με μεγαλώνουν, με ωριμάζουν διδάσκοντάς με. Από τα σωστά μόνο πρόσκαιρη χαρά και ικανοποίηση μπορεί να πάρει κανείς, "Αγάπησα τα λάθη μου, με τα σωστά φοβόμουν", λέει ένας αγαπημένος μου στίχος. Αισθάνομαι, λοιπόν, ότι αυτή η δραματική αναγνώριση του εαυτού μου με κάνει περισσότερο 'αναγνωρίσιμη' και στους ανθρώπους γύρω μου. Ακόμα κι εκείνοι που δεν με ξέρουν, συνήθως κάνουν τον κόπο να ψηλαφίσουν τη μορφή μου, για να αναγνωρίσουν το σχήμα μου, που δεν έχει αιχμηρές γωνίες, κι έπειτα κυλάμε μαζί, γινόμαστε σύντροφοι- συνταξιδιώτες.
Και για να δικαιώσω και τον Επίκουρο, μια που η επικούρεια φιλοσοφία μοιάζει να μου έχει ταιριάξει "γάντι' , για όλα αυτά είχα κάποτε ελπίσει. Κι όταν ελπίζεις για κάτι και η ελπίδα αυτή μετατρέπεται σε στόχο, τότε αργά, αλλά σταθερά- και συχνά υποσυνείδητα- φέρνεις τα πράγματα προς το στόχο αυτό. Από τις επιλογές που κάνεις μέχρι τα πρότυπα που επιλέγεις, τη μουσική που ακούς και την ομάδα που συντροφεύεις, την επιστήμη που υπηρετείς και  το επάγγελμα που ασκείς, οδηγείσαι να εκπληρώσεις τη φύση σου και από τη θέση που όρισες, προσφέρεις κι εσύ στο σύνολο.
Πώς λοιπόν να μη νιώθω ευτυχής κι` ευγνώμων; και τι δικαίωμα έχω να κρατάω αυτή την ευγνωμοσύνη για τον εαυτό μου; μήπως αν την κρατήσω μέσα μου θα αβγατίσει; μάλλον το αντίθετο, θα συρρικνωθεί αφήνοντας κενό αίσθημα στη θέση της. 
Γιατί λοιπόν να αφήσω να σχηματιστεί αυτή η κούφια αίσθηση μέσα μου, ενώ μπορώ να πω απλώς 'ευχαριστώ";

Σχόλια