Θυμού κράτει


Καιρό τώρα μένω κρυφός παρατηρητής των γεγονότων με ένα τρόπο δικό μου. Δεν βλέπω τηλεόραση και διαβάζω ελάχιστα εφημερίδα. Στ` αυτιά μου φτάνει μόνο ο μακρινός απόηχος των γεγονότων. Όλοι με ρωτούν: "Δεν είδες;", "Δεν έμαθες;", "Δεν άκουσες;". "'Οχι". Όχι, δηλαδή με τον τρόπο που εννοούν. Αυτό που κάνω, δίχως να είναι μια προειλημμένη απόφαση, αλλά μάλλον μια αδήριτη ανάγκη να κρατήσω αποστάσεις και να μείνω νηφάλια, είναι να παρατηρώ και να κατανοώ τα γεγονότα από τις αντιδράσεις των ανθρώπων γύρω μου, όχι από τα ίδια τα γεγονότα. Τα ίδια τα γεγονότα δεν έχουν τίποτα να μας πουν. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει να δεις το πριν και το αμέσως μετά.


Αυτό που παρατηρώ είναι ένας δήθεν θυμός. Δήθεν, γιατί στην ουσία του δεν βιώνεται, απλώς εκφράζεται ως τέτοιος για να "γαρνίρει" τις πεποιθήσεις και τις αντιδράσεις. Νιώθω ότι ακόμα κι αν υπήρχε θυμός, σιγά σιγά οι φορείς του έχουν φτάσει σε ένα σημείο παράδοσης. Αυτό δεν το λέω ως κάτι ανησυχητικό μάλλον, αλλά ως ανακουφιστικό, γιατί ο θυμός είναι γενικά κακός σύμβουλος και όταν ξεσπάει συνήθως είναι προϊόν αφιλτράριστων συναισθημάτων, απουσίας σκέψης και ανάγκης να μετατεθεί κάπου αλλού η ευθύνη. Σε καμία περίπτωση δεν συμβάλλει στη νηφάλια ανάληψη πρωτοβουλίας ή ευθύνης. Αν έμεινε ψήγμα θυμού, είναι από συνήθεια. Ίσως είναι και η αρχή μιας συνειδητοποίησης ότι ίσως υπάρχει συνυπευθυνότητα. Συνήθως αυτό το συνειδητοποιεί κανείς όταν ο θυμός περάσει και μείνει λίγο μόνος με τον εαυτό του.

Τα μέσα και οι "πολιτικές" κάνουν μια ύψιστη προσπάθεια να καλλιεργήσουν το θυμό για την εξυπηρέτηση κάποιων σκοπών. Όμως ο κόσμος δείχνει να έχει κορεστεί. Ακόμα και μια πρόσκαιρη "θύελλα αντιδράσεων" κοπάζει μετά από λίγο. Τίποτα δεν είναι αρκετό να μας θυμώσει αρκετά, ίσως και γι` αυτό να χρειάστηκε ένας φόνος για να "διεγείρει" από το λήθαργο, αλλά καταναλώθηκε κι αυτός, χωνεύτηκε και σε λίγο θα αφοδευτεί. Άλλωστε, ο κόσμος δείχνει να μένει στις εντυπώσεις κι όχι στα αίτια που τις δημιούργησαν ούτε στις ερμηνείες που δόθηκαν ούτε στις επιπτώσεις που προέκυψαν. Μοιάζει σα σκηνή από ταινία σπλάτερ, την επόμενη μέρα, όσο κι αν τρομάξαμε ή αηδιάσαμε στη θέα, τη διηγούμαστε μέσα σε γέλια για να ξορκίσουμε το φόβο μας..

Τι υπάρχει που δεν συνηθίσαμε;

Κάποιοι μιλάνε για το "δόγμα του σοκ", ότι ο καταιγισμός των γεγονότων αφήνει τον κόσμο εμβρόντητο και ανίκανο να αντιδράσει κι άλλες τέτοιες συνωμοσιολογικές μπαρούφες, μεγαλύτερου ή μικρότερου βεληνεκούς. Νομίζω ότι στην πραγματικότητα, αυτή την κρυμμένη και παρεξηγημένη πραγματικότητα, λουφάξαμε να χωνέψουμε το γεγονός ότι είχαμε άδικο. Γιατί πώς να το κάνουμε, "μονός καυγάς δεν γίνεται". Πήραμε το κόκκαλο της ενοχής και το γλύφουμε κρυφά πίσω από την πόρτα.
Τα έχουμε δοκιμάσει όλα και τίποτα δεν μας πιάνει, σαν τον Μιθριδάτη, που κατανάλωνε μικρές ποσότητες δηλητηρίου για να συνηθίσει τον οργανισμό του και να μην μπορούν να τον δηλητηριάσουν. Αυτό όμως δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία όση έχει το γεγονός ότι ζούμε- ή φοβόμαστε ότι ζούμε- σε ένα περιβάλλον τοξικό. Διατηρούμε πάντα την ελπίδα ότι το δικό μας ποτήρι θα το πιεί τελικά κάποιος άλλος.
Ό, τι δεν μαθαίνω, έρχεται και παρέρχεται. Δεν αισθάνομαι για κάποιο λόγο ότι "έχω χάσει επεισόδια". Με τη δύναμη και την ικανότητα που μου δίνει η γνώση που διαθέτω, που δεν είναι και μεγάλη, αλλά τουλάχιστον μου παρέχει κάποια εφόδια για στοιχειώδη αυτοκριτική και κριτική σκέψη, τα αντιλαμβάνομαι, τα αξιολογώ, τα τοποθετώ στη θέση που τους ανήκει και τα προσπερνάω. Όχι ως μη γενόμενα, αλλά ως επαναλαμβανόμενα. Βαριέμαι να ασχοληθώ με πράγματα που επαναλαμβάνονται, ίσως γιατί από μικρή χόρτασα γκρίνια και αργά- αλλά όχι πολύ αργά- κατάλαβα ότι η γκρίνια είναι το όπλο των ανθρώπων που προτιμούν να μένουν άπραγοι και δεν θέλω να έχω σχέση με τέτοιους ανθρώπους. Ένα παράδειγμα,η γκρίνια- φόβος- θυμός για την άνοδο του φασισμού. Ανάλυση αρνούμαι να κάνω, απλώς παρατηρώ: μετά την οικονομική κρίση του 1929 που διασάλευσε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στη δημοκρατία και τους θεσμούς της, έκαναν την εμφάνισή τους τα φασιστικά καθεστώτα. Οι οικονομικές κρίσεις έχουν αυτή τη δυναμική, να τα αναμοχλεύουν όλα, και ο άνθρωπος, παρατηρούσε ο Θουκυδίδης στον πρόλογο του έργου του "Ιστορίαι" για τον Πελοποννησιακό πόλεμο, έχει την τάση να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Η ηγεμονία της Αθήνας "αφαίμαξε" οικονομικά τους συμμάχους της, που εν τέλει της κήρυξαν τον πόλεμο για να γλιτώσουν το δεσποτισμό της, το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έγινε ατομική βόμβα για την παγκόσμια οικονομία και ειρήνη και οδήγησε στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, ως έμμεσο απότοκο. Δεν βλέπω τι καινούριο συμβαίνει σήμερα για να εκπλαγώ. Είναι σαν τα βήματα στο χιόνι. Κάποιος τα "ανοίγει" και οι υπόλοιποι σκουντούφληδες βρίσκουν το δρόμο μέσα από τα δικά του.
Την εθελοτυφλία δεν την αντέχω. Στον κόσμο της πληροφορίας σιχαίνομαι την άγνοια και την ψευδαίσθηση ότι η πληροφορία, ιδίως η αμάσητη, είναι γνώση. Ε, λοιπόν, δεν είναι. O
Ο 14χρονος αυτιστικός Jacob Barnett, που "απειλεί να ανατρέψει τη θεωρία της σχετικότητας", όπως γράφτηκε (τι σημαίνει "απειλεί", άραγε; το ίδιο θα έλεγε κανείς και για τον Γαλιλαίο, ότι "απειλεί" να αποδείξει ότι η γη δεν είναι επίπεδη) επισημαίνει σε μια διάλεξή του: "STOP LEARNING, START THINKING!"

Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε τον τροχό κι ας τον εφεύρουμε επιτέλους...


Σχόλια